09.08.2015
Το υπουργείο Υποδομών ακόμα περιμένει να του επιστραφούν 104.000.000 ευρώ από τους εργολάβους για έργα που εξοφλήθηκαν, αλλά πότε δεν έγιναν
Οταν πριν από λίγους μήνες η «κυριακάτικη δημοκρατία»είχε υποστηρίξει, με επίσημα στοιχεία, ότι ούτε οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δημοσίου δεν μπορούν να συμφωνήσουν στο κόστος των οδικών αξόνων στη χώρα ανά χιλιόμετρο, είχε υπάρξει οργισμένη αντίδραση του τότε υπουργού Υποδομών Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Με αφορμή στοιχεία για το κόστος της Εγνατίας Οδού ανά χιλιόμετρο, οι υπηρεσίες του υπουργείου είχαν στείλει επιστολή στην εφημερίδα, στην οποία υποστήριζαν ότι και τα δύο νούμερα (10.000.000 ευρώ και 7.500.000 ευρώ ανά χιλιόμετρο, σύμφωνα με άλλες πηγές) για το κόστος του οδικού άξονα ήταν σωστά, γιατί στο ένα περιλαμβάνονταν απαλλοτριώσεις κ.λπ. και στο άλλο όχι.
Ομως πρόσφατη έρευνα του Σώματος Επιθεωρητών Δημοσίων Εργων έρχεται να δικαιώσει όσους υποστηρίζουν ότι το πραγματικό κόστος των οδικών αξόνων στην Ελλάδα είναι άγνωστο και ουδέποτε έχει ανακοινωθεί.
Δεν ζητούσαν χρήματα
Από την έρευνα μόνο σε τρεις από τις εργολαβίες της Εγνατίας Οδού προέκυψε ότι υπήρχαν πιστωτικοί λογαριασμοί (δηλαδή οι εργολάβοι έπρεπε να επιστρέψουν περί τα 104.000.000 ευρώ), με τις προηγούμενες διοικήσεις της Εγνατία Οδός Α.Ε. να μην έχουν ζητήσει τα χρήματα. Βέβαια, η απάντηση των τελευταίων είναι ότι υπήρχαν προσφυγές των εργολάβων που έπρεπε να επιστρέψουν τα χρήματα (τα 94.000.000 ευρώ αφορούσαν τη χρεοκοπημένη πλέον ΑΤΤΙΚΑΤ και τα 10.000.000 ευρώ την Παντεχνική που πλέον έχει απορροφηθεί από την ΑΚΤΩΡ) στα δικαστήρια. Οι προσφυγές σέρνονταν επί χρόνια, με αποτέλεσμα η κρατική εταιρία να μη μπορεί να εισπράξει τα χρήματα.
Διαφορετική εκδοχή δίνει, όμως, ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, ο οποίος, σε συνέντευξή του τη Δευτέρα, υποστήριξε: «Στην Εγνατία Οδό δεν ήταν θέμα υπερκοστολόγησης, είναι ακόμη χειρότερο, είναι ότι έχουμε αρνητικούς λογαριασμούς βεβαιωμένους και τα τελευταία αρκετά χρόνια τα διοικητικά συμβούλια της Εγνατίας Οδού δεν έκαναν τίποτα για να πάρουμε αυτά τα χρήματα πίσω. Από τους εργολάβους, δηλαδή, που πληρώθηκαν χρήματα για έργα που δεν έγιναν ή για εργασίες που δεν έγιναν».
Ο κ. Σπίρτζης πρόσθεσε: «Στείλαμε τους επιθεωρητές δημοσίων έργων για να κάνουν έλεγχο, όχι για τα έργα μόνο που ξέρουμε ότι έχουμε αρνητικούς λογαριασμούς, και για τα υπόλοιπα, και θα υπάρχει προφανώς άλλη γραμμή από αυτήν που υπήρξε μέχρι τώρα, αν αλλάξουμε τις διοικήσεις των φορέων, γιατί εκεί έχουμε πολύ μεγάλη καθυστέρηση».
Οι πρώην διοικήσεις
Σε ερώτηση για τυχόν εμπλοκή μεταξύ κατασκευαστών και πρώην διοικήσεων ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών υποστήριξε: «Οταν μια εταιρία έχει πληρωθεί εργασίες που δεν έχει κάνει, όταν αυτό έχει βρεθεί και όταν δεν έχει προχωρήσει για να πάρει αυτά τα εκατοντάδες εκατομμύρια πίσω, εσείς τι λέτε να έχει;»
Η έρευνα των επιθεωρητών δημοσίων εργων και οι δηλώσεις Σπίρτζη δείχνουν ότι το πραγματικό κόστος κατασκευής ενός χιλιομέτρου οδικού άξονα στην Ελλάδα παραμένει άγνωστο. Οι εργολάβοι, ενίοτε με τη συνεργασία ή την ανοχή των κρατικών υπηρεσιών, είχαν τη δυνατότητα να φουσκώνουν το κόστος των έργων, όπως παραδέχεται και η σημερινή ηγεσία του υπουργείου. Για παράδειγμα, επί χρόνια εφάρμοζαν το κόλπο της «αυτοδίκαιης έγκρισης λογαριασμών», με τους οποίους πιστοποιούνταν εργασίες σε ένα έργο χωρίς να έχουν γίνει!
Το κόλπο είχε ως εξής: Οταν ολοκληρωνόταν μια εργολαβία, ο κατασκευαστής υπέβαλλε σωρευτικά όλα τα πρωτόκολλα εργασιών, στα οποία περιλαμβάνονταν και δήθεν πρόσθετες «δημιουργικές» εργασίες, που δεν προβλέπονταν αρχικά.
Η υπηρεσία όφειλε εντός διαστήματος δύο μηνών να τα ελέγξει και να προβεί σε διορθώσεις. Είτε όμως από παράβλεψη και αμέλεια είτε από εσκεμμένη αδράνεια, το διάστημα αυτό παρερχόταν άπρακτο, με αποτέλεσμα οι λογαριασμοί αυτοί να θεωρούνται εγκεκριμένοι αυτοδίκαια και κάθε άλλη ενέργεια να θεωρείται εκπρόθεσμη. Με αυτό το νομικό επιχείρημα οι εργολάβοι προσέφευγαν στη συνέχεια στα δικαστήρια και ζητούσαν δεκάδες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, με τις πληροφορίες να υποστηρίζουν ότι υπάρχουν ακόμη και σήμερα δικαστικές αποφάσεις σε εκκρεμότητα. Η φάμπρικα σταμάτησε με νομοθετική ρύθμιση επί της θητείας του Μάκη Βορίδη στο υπουργείο Υποδομών, αλλά σε ελάχιστες περιπτώσεις έχουν ζητηθεί πίσω τα χρήματα.
Δεν έχουν μπορέσει ακόμα να υπολογίσουν ούτε καν το τελικό κόστος της κατασκευής
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο υπουργείο Υποδομών δεν μπορούν να συμφωνήσουν ούτε για το τελικό κόστος της Εγνατίας Οδού, η κατασκευή της οποίας (επί δύο και πλέον δεκαετίες) χρηματοδοτήθηκε από κοινοτικά κονδύλια και χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων.
Πόσο κόστισαν τα 670 χιλιόμετρα της Εγνατίας Οδού από τον Εβρο ως το λιμάνι της Ηγουμενίτσας; Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της Εγνατία Οδός Α.Ε., της εταιρίας που διαχειρίστηκε την κατασκευή του οδικού άξονα, το συνολικό κόστος προσέγγισε τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται ο ΦΠΑ. Δηλαδή, σύμφωνα με τη διοίκηση της Εγνατία Οδός Α.Ε., κάθε χιλιόμετρο κόστισε 9.375.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (περίπου 10.000.000 ευρώ αν υπολογιστεί ο ΦΠΑ).
Αλλα λέει η Εγνατία Οδός Α.Ε. και άλλα είχε υποστηρίξει ο ειδικός διαπραγματευτής που είχε ορίσει η προηγούμενη κυβέρνηση για την επανεκκίνηση των έργων στους οδικούς άξονες, ο Ευθ. Βιδάλης. Με βάση τα συγκεκριμένα στοιχεία, ο κ. Βιδάλης υποστήριζε στην παρουσίασή του ότι το μέσο κόστος της Εγνατίας Οδού ήταν 7.500.000 ευρώ ανά χιλιόμετρο, δηλαδή σχεδόν 2.000.000 ευρώ φτηνότερο από τα επίσημα στοιχεία! Ετσι ο ειδικός διαπραγματευτής μας έκανε οικονομία (στα χαρτιά, γιατί στην πραγματικότητα τα έχουμε πληρώσει) περίπου 1,4 δισ. ευρώ μόνο από την Εγνατία Οδό. Σημειώστε ότι κατά μήκος του οδικού άξονα λειτουργούν 73 δίδυμες σήραγγες, συνολικού μήκους 50 χιλιομέτρων, για κάθε ρεύμα κυκλοφορίας.
«Το κόστος της Εγνατίας Οδού είναι δημοσιευμένο και απολύτως ξεκάθαρο γι'αυτούς που ξέρουν και μπορούν να διαβάζουν κείμενα και αριθμούς. Ο ειδικός διαπραγματευτής χρησιμοποίησε τα σωστά στοιχεία του έργου. Δεν υπολόγισε, για παράδειγμα, δύο φορές το κόστος του τμήματος της παράκαμψης Καστανιάς ούτε συνυπολόγισε το κόστος των απαλλοτριώσεων ή το κόστος διαχείρισης του έργου στο κατασκευαστικό κόστος του έργου, όπως έκαναν οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας σας». Αυτά υποστήριζε η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, αλλά τα πρόσφατα στοιχεία για τους πιστωτικούς λογαριασμούς δείχνουν ότι ουδείς γνωρίζει το πραγματικό κόστος του μεγάλου οδικού άξονα.
Φώτης Κόλλιας