Μπορεί τα νομίσματα χαμηλής αξίας να εκτίθενται μαζικά, τα συλλεκτικά, ωστόσο, φυλάσσονται ως κόρην οφθαλμού σε ιδιωτικές συλλογές.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Στα «Χρηματιστήρια Αξιών» του Μπιτ Παζάρ στη Θεσσαλονίκη και της πλατείας Αβησσυνίας στην Αθήνα, πέρα βρέχει για την πορεία των μετοχών του Χ.Α. και την εξέλιξη των συνομιλιών με το «κουαρτέτο», λες και ο χρόνος έχει παγώσει. Εκεί, ο ήχος του χρήματος συγκινεί κατά κυριολεξία, καθώς μιλάμε για τα στέκια συλλεκτών νομισμάτων, ανθρώπων παθιασμένων, διαβασμένων, που αναζητούν χρυσές ευκαιρίες, τα ξεχωριστά «κομμάτια» όπως λένε. Μια αρχαία λίρα, ένα σπάνιο ισπανικό δίστηλο, κάποια κέρματα του 19ου αιώνα, μπαίνουν στο μικροσκόπιο, κοστολογούνται, γίνεται σκληρό παζάρι.
Από τα δέκα...
Πώς έγινα συλλέκτης; «Από παιδί», λέει στην «Κ» ο 36χρονος Γιάννης Σ., άνεργος αυτή την περίοδο. «Ημουν στα δέκα, από περιέργεια έψαξα στο κουτί με τα ραπτικά της μητέρας μου και βρήκα ένα κέρμα που δεν το είχα ξαναδεί. Ηταν ένας Φοίνικας του Καποδίστρια. Αυτό ήταν, αποφάσισα να γίνω συλλέκτης».
Μάλλον όλοι γνωρίζουν ότι ο Φοίνικας ήταν το πρώτο νόμισμα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Λίγοι ξέρουν ότι ο κυβερνήτης έφερε από τη Μάλτα ειδικό μηχάνημα κι έναν σπουδαίο Αρμένιο χαράκτη πριν ρίξει τον Φοίνικα... στην αγορά. Οταν πρόσφατα, στο ηλεκτρονικό στέκι των συλλεκτών, έκανε την εμφάνισή του ένας Φοίνικας του 1928, ακολούθησαν... ιντερνετικά χειροκροτήματα. «Εντάξει, μη φανταστείτε και καμιά περιουσία, αλλά 500 - 800 ευρώ τα πιάνει άνετα».
Ενας άλλος συλλέκτης μάς κάνει ακόμα σοφότερους: «Παράδειγμα της ταραχώδους ιστορίας μας είναι τα νομίσματα από μόλυβδο, που ο Κωνσταντίνος Α΄ είχε αρχίσει να “τυπώνει” σε νομισματοκοπείο της
Αγγλίας, τα οποία δυστυχώς δεν έφτασαν ποτέ στην πατρίδα μας: τα έλιωσαν, γιατί στο μεταξύ η ονομαστική του αξία έπεσε τόσο, που άξιζε περισσότερο ο μόλυβδος...».
Γεγονός είναι ότι με τη βύθιση στην κρίση, πολλοί –κυρίως έμποροι– βάλθηκαν να συλλέγουν νομίσματα, ιδίως χρυσά, ως μια μορφή ασφαλούς αποταμίευσης ενώ τις ημέρες που η χώρα «φλέρταρε» με το Grexit, πολλοί ξένοι δημοσιογράφοι πέρασαν στο Μοναστηράκι το κατώφλι παλαιοπωλείων με εκτενείς συλλογές νομισμάτων και με τις κάμερες έκαναν γνωστά σε όλο τον κόσμο δείγματα του πάλαι ποτέ εθνικού μας νομίσματος, από την έναρξη κυκλοφορίας του έως και την απόσυρσή του. Πριν ακόμα οι... δραχμιστές εκδηλωθούν ανοικτά. Ούτως ή άλλως, δραχμές πωλούνται μέσω Διαδικτύου με... τη σέσουλα.
Τα μυστικά του καλού συλλέκτη; Ενημέρωση, τύχη αλλά και χρήμα, «το χρήμα στο χρήμα έρχεται». Δεν είναι λίγες οι φορές που πραγματικοί θησαυροί βρίσκονται στα αζήτητα, χαμένοι μέσα σε σωρούς σκονισμένων αντικειμένων. «Γνωρίζω άνθρωπο που αγόρασε για δύο ευρώ χειρόγραφο μεγάλου Ελληνα ποιητή και το πούλησε αργότερα σε δημοπρασία 6.000 ευρώ», λέει ο Γιάννης Σ., αλλά «θέλει και τις αρετές ενός ντετέκτιβ για να διακρίνει κανείς τα άτομα, που έχουν στην κατοχή τους αυθεντικά αντικείμενα, εν προκειμένω νομίσματα». Οι πληροφορίες μεταφέρονται από στόμα σε στόμα και, βεβαίως, το Ιντερνετ είναι σπουδαίο εργαλείο. Αλλωστε, οι περισσότερες συναλλαγές γίνονταν και γίνονται «μαύρα», οπότε η εμπιστοσύνη και η εχεμύθεια αποτελούν προαπαιτούμενο.
Εσείς οι συλλέκτες έχετε γενικώς τη φήμη ιδιόρρυθμων ανθρώπων, έτσι δεν είναι; «Γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε», έρχεται αυθόρμητα η απάντηση του Γιάννη. «Ξέρω πολύ μεγαλύτερούς μου, ασπρομάλληδες, που είναι σαν να συνεχίζουν να παίζουν με τους βώλους, ποιος θα κερδίσει τους περισσότερους. Περηφανευόμαστε για τα κομμάτια μας, δεν αποκαλύπτουμε στους άλλους πού τα βρήκαμε και σε τι τιμή, και ζηλεύουμε όταν δούμε στη συλλογή άλλου ένα νόμισμα που πολύ θα θέλαμε να ήταν δικό μας· πώς να το κάνουμε, υπάρχει ανταγωνισμός...»
Εντάξει, αναπτύσσονται και φιλίες, αλλά το «σαράκι» για το καλύτερο, το πιο σπάνιο, δεν κρύβεται. «Πολλά παλαιοπωλεία της Αθήνας έχουν γίνει δεύτερο σπίτι μου, όπως και άλλων συλλεκτών», συνεχίζει ο Γιάννης και με μια εξομολογητική διάθεση συμπληρώνει: «Σπάνιο να είσαι καλός συλλέκτης εάν δεν είσαι και λίγο μονόχνωτος...».
Εχουν και τα ευρώ την αξία τους
«Εμείς στην Ελλάδα κομπάζουμε όταν εξασφαλίσουμε στη συλλογή μας ένα νόμισμα του 19ου αιώνα, αλλά σημειώστε ότι τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν ξεπηδήσει και πολλοί συλλέκτες ευρώ, ειδικά άνθρωποι που ζουν εκτός Ευρώπης», μας λέει ο συλλέκτης Γιάννης Σ. «Περιζήτητα είναι τα νομίσματα που έχουν κοπεί για μικρά κράτη, όπως το Σαν Μαρίνο αλλά και το Βατικανό». Η εμμονή του Γιάννη με τα νομίσματα έχει εν μέρει μετριασθεί, καθώς το τελευταίο διάστημα ασχολείται με τη συλλογή βιβλίων. «Είμαι συλλέκτης παλαιών βιβλίων, μια ασχολία που απαιτεί γνώση, χώρο και χρόνο», συμπληρώνει στην «Κ». Το «πέρασμα» από τη μία κατηγορία στην άλλη μοιάζει κοινός τόπος. «Σπάνια συναντάς συλλέκτη ενός είδους, με τον καιρό περνάει κανείς από το γραμματόσημο στο νόμισμα, από τη φωτογραφία στην καρτ ποστάλ, από το γραμματόσημο στο παράσημο και το μετάλλιο κ.λπ.». Μπορεί το χόμπι να ανδροκρατείται, αλλά όταν διαφοροποιείται το αντικείμενο, προσελκύει και γυναίκες, οι οποίες ενδιαφέρονται κατεξοχήν για υφάσματα, κεντήματα και έπιπλα. Και, βέβαια, μεταξύ των συλλεκτών υπάρχει και μια σχετική διαστρωμάτωση, ανάλογα με το βαλάντιο. «Ενα υψηλό ποσοστό συλλεκτών είναι άνθρωποι υψηλών εισοδημάτων». Η συλλογή νομισμάτων, στην οποία δραστηριοποιούνται πολλοί δικηγόροι και γιατροί, θεωρείται το ακριβότερο «σπορ» από τα διαδεδομένα.