"ΙΘΑΚΗ "ΚΑΙ "ΜΙΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ "

ΟΤΑΝ Ο  ΚΩΝ.ΚΑΨΑΛΗΣ  ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ  ΜΕ  ΣΕΒΑΣΜΟ ΤΟΝ  ΚΩΝ.ΚΑΒΑΦΗ 

Στην πανέμορφη , αλλά και..μακρινή , Γρανίτσα  Ευρυτανίας , στο χωριό του Ζαχαρία Παπαντωνίου και του Στέφανου Γρανίτσα , εκεί που η..βιαστική τεχνολογία , δεν πολυ..πλησιάζει , όπως εξ'άλλου και σε πολλά δικά μας χωριά , με όλες τις δυσκολίες και τους ..αποκλεισμούς , τα παιδιά φαίνεται πως εξακολουθούν μα..μαθαίνουν γράμματα , χάρη στην "επιμονή "κάποιων καθηγητών τους ..
   Όπως , προ καιρού είχαμε αναφέρει , στο Γυμνάσιο της Γρανίτσας , μας έγινε η μεγάλη τιμή , να διδαχτεί στην πρώτη τάξη του Λυκείου , το ποίημά μας "Ζηλεύω " , από την , .."ανήσυχη "φιλόλογο κ. Αντιγόνη Γιώτα , που ευγενικά ,μας ενημέρωσε σχετικά , ζητώντας μάλιστα και την συγκατάθεσή μας .
   Δεν σας κρύβω , πως μου έκανε μεγάλη εντύπωση , τότε , το γεγονός ότι η κ .Γιώτα , δεν ακολούθησε τη ..γνωστή και ..αναπαυτική , για τον καθηγητή , μέθοδο , ξεπερνώντας την πασίγνωστη τακτική , κάποιων συναδέλφων της , της λύσης..των.."λυσαρίων " , που λύνει το πρόβλημα και στον διδάσκοντα , αλλά και στο..διδασκόμενο , είναι αυτό που λέμε.."δύο σ'ένα..."και ακόμα περισσότερο μου έκανε εντύπωση το ότι η κ. Γιώτα , δεν είναι ..καινούργια στη δουλειά , όοοχι βέβαια , είναι εμπειρότατη φιλόλογος , μόνο που έχει αυτό το..χούϊ , να κάνει καλά και σωστά τη δουλειά της , που στην περίπτωσή της , θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε "λειτούργημα "..
   Ευτυχής όμως συγκυρία για τα παιδιά της Γρανίτσας όμως , και της Ευρυτανίας ολόκληρης , είναι το ότι και η Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων και Παιδαγωγικής , στο Νομό είναι η κ. Ελένη Μουρδουκούτα , εμπειρότατη Φιλόλογος , με ..περγαμηνές , όπως λέμε , που έχει διδάξει στα καλύτερα Δημόσια Σχολεία , πειραματικά κλπ , έχει το ίδιο πάθος με την κ. Γιώτα , οπότε η άψογη  συνεργασία τους , δεν μπορεί παρά να κάνει θαύματα ..
   Προσωπικά , οι δύο άξιες εκπαιδευτικοί λειτουργοί , μου έκαναν την υψίστη τιμή , να διδάξουν στα παιδιά της Γρανίτσας , παράλληλα με το ΠΑΣΊΓΝΩΣΤΟ υπέροχο ποίημα του μεγάλου μας ποιητή Κ. Καβάφη , "ΙΘΑΚΗ " , και το δικό μου ταπεινό ποίημα "ΜΙΚΡΑ  ΤΑΞΙΔΙΑ " , που θα συμπεριληφθεί στην επόμενη ποιητική μου συλλογή , στη οποία θα δώσει και τον..τίτλο της .
   Όπως προείπα , είναι μεγάλη τιμή για μένα , το ότι κάποια ποιήματα απ'το βιβλίο μου  "άγγιξαν "τις τρυφερές ψυχές των νέων παιδιών , που δεν έχω τη χαρά να γνωρίζω , μα άκόμα μεγαλύτερη εντύπωση μου έκανε , το γεγονός ότι η φιλόλογος των παιδιών , έσκυψε μαζί τους και .."σκάψανε "μαζί , πολύ βαθιά , ανακαλύπτοντας τα όποια πολύτιμα στοιχεία , κρύβει μέσα του το ποίημα αυτό και επί πλέον , εδώ βέβαια μιλάμε για ..σπάνια ευτυχή..συγκυρία , με την καθοδήγηση και συνεργασία της Σχολικής Συμβούλου κ. Μουρδουκούτα , επετεύχθη το ..τέλειο , αν μπορεί να υπάρξει τέλειο , αποτέλεσμα , κάτι που με ...'εφερε σε μια περίεργη θέση , σε μια περίεργη ..κατάσταση , κοιτάζοντας σε χρόνο..δεύτερο , εν...ψυχρώ , τα ..εσώψυχά μου , σαν απλός παρατηρητής ,΄πολύ όμορφο συναίσθημα , και ευχαριστώ για άλλη μια φορά τις αγαπητές , φίλες πια ( ας μην έχουμε  ..γνωριστεί ) , Ελένη και Αντιγόνη , αλλά και τα αγαπημένα παιδιά της Γρανίτσας για την απέραντη συγκίνηση και χαρά που μου δώσανε , να είναι πάντα  καλά ...
   Δεν ξέρω αν μπορεί να έχει για τους αναγνώστες κάποια σημασία , αλλά απλά το αναφέρω , γιατί για μένα έχει , το ποίημά μου αυτό , γράφτηκε στο "Αττικό "Νοσοκομείο , στο Χαϊδάρι , όταν είχε ξεκινήσει η..διαδικασία που κατέληξε στην εγχείριση..ανοιχτής καρδιάς στην οποία υποβλήθηκα .
     Ευτυχώς όλα πήγαν καλά ...και έτσι θα μπορέσω να συνεχίσω τα "Μικρά ή Μεγάλα Ταξίδια μου "...
       Καλό  σας..απόγευμα ...Κ.Κ.-

     ΙΘΑΚΗ

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933

ΜΙΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ...

Κάθε καινούρια μέρα , π’ ανατέλλει στη ζωή ,
σαν ένα άγνωστο , μικρό ταξίδι , λες , πως..μοιάζει ,
χωρίς συγκεκριμένο προορισμό και διαδρομή ,
που ένα πέπλο ολόλευκο , θαρρείς , πως το σκεπάζει .
                      *              *

Του μυστηρίου αυτού , η πρωτόγνωρη ομορφιά ,
του άγνωστου η γοητεία , που το νου σου σαγηνεύει ,
καθημερνά , καινούργιους χτύπους δίνει στην καρδιά ,
και της ψυχής , κάθε καινούργιο πόθο..γαληνεύει..
                      *              *

Άμποτε , να ‘ν’ των ταξιδιών σου , πάντα αίσιοι οι καιροί ,
Κύκλωπες , μα και Λαιστρυγόνες να μην ανταμώσεις ,
ποτέ , στης μάγισσας της Κίρκης , να μη φτάσεις το νησί ,
την ομορφιά την άγνωρη , του ταξιδιού ολόκληρη να νοιώσεις .
                     *                  *

Τις Μοίρες τις καλές , να ‘χεις μαζί σου , και η τύχη καλή ,
του γυρισμού , το μακρινό το δρόμο , πάντα να σου δείχνει ,
κι’ αν σε κακοκαιριές , κάποτε , πέσει το μικρό σου το σκαρί ,
μη ξεχαστείς , μη πλανευτείς , άφηνε πάντα τα δικά σου ίχνη ..
                       *                  *

Μη γελαστείς , πως στη ζωή θα βρεις ταξίδια … μαγικά ,
τόπους πρωτόγνωρους , κι’ αλλιώτικους ανθρώπους ,
σαν θα γυρίζεις πίσω , όλα θα σου φαίνονται απλά..καθημερνά ,
θα νοιώθεις , πως δεν έφυγες ποτέ απ’ τους δικούς σου τόπους ..
                       *                   *

Μ’ αν κάποτε , του νόστου σου η τύχη .. σβήσει και χαθείς ,
σε κάποιου ταξιδιού σου , τις ατέλειωτες , γλυκές περιπλανήσεις ,
μη μετανιώσεις , μη..δακρύσεις , και μη…παραπονεθείς ,
στάθηκες τυχερός , με όσα στη ζωή σου μπόρεσες να..ζήσεις … Κ.-




Αθήνα 9-11/ 5 /2010

Καλό  σας  απόγευμα μ να  περνάτε  καλά …..Κ.Κ.-

Δείτε  και  την εργασία  των  παιδιών 


ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Κωνσταντίνου Καβάφη: «Ιθάκη» - Κώστα Καψάλη: «Μικρά Ταξίδια»
Συγκριτική  Προσέγγιση  των δύο ποιημάτων  από τους μαθητές και τις μαθήτριες του Γυμνασίου - Λυκειακών Τάξεων  Γενικού Λυκείου Γρανίτσας  υπό την καθοδήγηση της φιλολόγου κας Αντιγόνης Γιώτα
ΙΘΑΚΗ
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.
Κωνσταντίνος Καβάφης
ΜΙΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ
Κάθε καινούρια μέρα , π’ ανατέλλει στη ζωή ,
σαν ένα άγνωστο , μικρό ταξίδι , λες , πως..μοιάζει ,
χωρίς συγκεκριμένο προορισμό και διαδρομή ,
που ένα πέπλο ολόλευκο , θαρρείς , πως το σκεπάζει .
                      *              *
Του μυστηρίου αυτού , η πρωτόγνωρη ομορφιά ,
του άγνωστου η γοητεία , που το νου σου σαγηνεύει ,
καθημερνά , καινούργιους χτύπους δίνει στην καρδιά ,
και της ψυχής , κάθε καινούργιο πόθο..γαληνεύει..
                      *              *
Άμποτε , να ‘ν’ των ταξιδιών σου , πάντα αίσιοι οι καιροί ,
Κύκλωπες , μα και Λαιστρυγόνες να μην ανταμώσεις ,
ποτέ , στης μάγισσας της Κίρκης , να μη φτάσεις το νησί ,
την ομορφιά την άγνωρη , του ταξιδιού ολόκληρη να νοιώσεις .
                     *                  *
Τις Μοίρες τις καλές , να ‘χεις μαζί σου , και η τύχη καλή ,
του γυρισμού , το μακρινό το δρόμο , πάντα να σου δείχνει ,
κι’ αν σε κακοκαιριές , κάποτε , πέσει το μικρό σου το σκαρί ,
μη ξεχαστείς , μη πλανευτείς , άφηνε πάντα τα δικά σου ίχνη ..
                       *                  *
Μη γελαστείς , πως στη ζωή θα βρεις ταξίδια … μαγικά ,
τόπους πρωτόγνωρους , κι’ αλλοιώτικους ανθρώπους ,
σαν θα γυρίζεις πίσω , όλα θα σου φαίνονται απλά..καθημερνά ,
θα νοιώθεις , πως δεν έφυγες ποτέ απ’ τους δικούς σου τόπους ..
                       *                   *
Μ’ αν κάποτε , του νόστου σου η τύχη .. σβήσει και χαθείς ,
σε κάποιου ταξιδιού σου , τις ατέλειωτες , γλυκές περιπλανήσεις ,
μη μετανοιώσεις , μη..δακρύσεις , και μη…παραπονεθεις ,
στάθηκες τυχερός , με όσα στη ζωή σου μπόρεσες να..ζήσεις … Κ.-
Κώστας Καψάλης
ΑΝΑΛΥΣΗ:
Συγκρίνοντας τα δύο ποιήματα οι μαθητές επεσήμαναν πως για τον    Καψάλη  κάθε καινούργια μέρα αποτελεί ένα νέο ξεκίνημα, ένα μικρό ταξίδι προς το άγνωστο, χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, σε αντίθεση με τον Καβάφη όπου ο προορισμός δηλώνεται εξαρχής ως Ιθάκη, παραπέμποντας έτσι στην Ιθάκη του ομηρικού Οδυσσέα.
Το στοιχείο του μυστηρίου ενυπάρχει στο ποίημα, η γοητεία του άγνωστου γονιμοποιεί τη φαντασία, δημιουργώντας εγρήγορση, καθώς κάθε πόθος που πραγματώνεται οδηγεί σε αυτή.
Τα εμπόδια της ζωής, κοινά και στους δύο, παραπέμπουν έντονα στο παραμυθικό στοιχείο, κινητοποιώντας ψυχικά και πνευματικά τον άνθρωπο, ώστε να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες της ζωής και να ενδυναμωθεί, βγαίνοντας αλώβητος από αυτές.
   Κοινό στοιχείο και στα δύο ποιήματα αποτελεί η προτροπή προς τον μοναχικό ταξιδευτή να μην παρασυρθεί, να μην πλανευτεί από τους πειρασμούς και τις ηδονές που θα συναντήσει, έχοντας ως απώτερο στόχο το γυρισμό .Επισημαίνεται ότι δεν πρέπει να υιοθετηθεί η φιλοσοφία της ήσσονος προσπάθειας, αλλά αντίθετα του  διαρκούς  αγώνα, που θα οδηγήσει στην κατάκτηση του στόχου και θα σφυρηλατήσει μια πολυσχιδή προσωπικότητα.
   Αν σε κάποιο ταξίδι αποπροσανατολιστεί ο ταξιδευτής, να μη μετανοιώσει, να μην παραπονεθεί, γιατί το ίδιο το ταξίδι του προσέφερε εμπειρίες, ψυχικό πλούτο, δύναμη, στοιχεία τα οποία συντελούν στην απόκτηση ποιότητας ζωής  και πνευματικής ανέλιξης.
Κοινά στοιχεία στα δύο ποιήματα είναι:
α. Το παραμυθικό στοιχείο
β Ο μοναχικός ταξιδευτής
γ. Το θαλάσσιο ταξίδι
δ. Το αισιόδοξο και ελπιδοφόρο μήνυμα
ε. Η χρήση  β΄ ενικού προσώπου
στ. Οι πειρασμοί, τα εμπόδια ,τα οφέλη
ζ. Οι προτροπές για το ταξίδι
η. Αποτελούν και τα δύο διδακτικά ποιήματα
θ.Χρήση ευχετικής υποτακτικής
Διαφορές:
α. Στον Καψάλη δεν υπάρχει συγκεκριμένος προορισμός, όπως η Ιθάκη στον Καβάφη
β. Στον Καψάλη η ομοιοκαταληξία είναι πλεκτή και υπάρχουν στροφικές ενότητες, ενώ στον Καβάφη υπάρχει πεζολογία.
Στη διαθεματική διδασκαλία συμμετείχαν οι μαθητές:

1. Αθανασίου Αλίκη
2. Αλέστα Αγγελική
3. Βελτίστας Παναγιώτης
4. Γεωργαλής Κωνσταντίνος
5. Ζαχαράκης Λάμπρος
6. Καρδαμπίκης Σωτήριος
7. Καυκούλα Βιργινία
8. Κουρλού Αποστολία
9. Κωστή Χρυσούλα
10. Κώτσιας Παναγιώτης
11. Σιαλμάς Παναγιώτης
12. Σιλεβίστας Χρήστος

Τη διδασκαλία παρακολούθησε   και συντόνισε η σχολική σύμβουλος φιλολόγων του νομού Ευρυτανίας κα Ελένη Μουρδουκούτα.

   www.lidoriki.com