Quantcast
Viewing all articles
Browse latest Browse all 7971

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

 Μαρτυρία ενός Ποριώτη
Image may be NSFW.
Clik here to view.

Ένα κομμάτι λαμαρίνας από το Αγγλικό Φορτηγό "Clan Fraϊser" που εξερράγη,  σφηνώθηκε στον κορμό ενός δέντρου  στον Τινάνιο κήπο, και τώρα βρίσκεται στη Δημοτική Πινακοθήκη (παλιό Ταχυδρομείο) θυμίζει  στον επισκέπτη του το  βομβαρδισμό του Πειραιά από τα γερμανικά   "στούκας"  το  βράδυ της 6ης προς 7η Απριλίου 1941. Το Clan Fraser  στις 4 Απριλίου    του 1941  είχε μπει   στο λιμάνι Πειραιά με ένα φορτίο ''πολεμικού υλικού'',  με  όπλα και   500 τόνους ΤΝΤ και άλλο πολεμικό υλικό. Την ιστορία του "Clan Fraϊser"μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
      Στις 6 Απριλίου 1941 η ναζιστική Γερμανία επιτέθηκε στην Ελλάδα. Η γερμανική επίθεση είχε την κωδική ονομασία Μαρίτα και  εκδηλώθηκε στο μέτωπο της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κατά μήκος της λεγόμενης Γραμμής Μεταξά, ενός φιλόδοξου οχυρωματικού έργου στα πρότυπα της Γραμμής Μαζινό, που είχε κατασκευαστεί με πρωτοβουλία του  Ιωάννη Μεταξά ως ασπίδα αποτροπής του  βουλγαρικού κινδύνου. Ταυτόχρονα, γερμανικά αεροσκάφη βομβάρδισαν τον Πειραιά και τις ακτές έως τον Ναύσταθμο, προκαλώντας ανθρώπινα θύματα και τεράστιες ζημιές, με αποτέλεσμα να βυθιστούν 73 πλοία και 25 αλιευτικά.
     Αυτά είναι τα ξερά ιστορικά γεγονότα.Image may be NSFW.
Clik here to view.

     Όμως  εμείς έχουμε στα χέρια μας  την χειρόγραφη  συναισθηματική αφήγηση από το ημερολόγιο ενός  Πειραιώτη - Ποριώτη(;), δικηγόρου, που κατοικούσε  στον Πειραιά τις ημέρες εκείνες, στην περιοχή Τερψιθέας, μάλλον στην οδό Περικλέους.
     Τα χειρόγραφα μας παραχώρησε ο αρχιτέκτονας κ. Γιώργος Βασιλακόπουλος. Του τα είχε παραδώσει ο φαρμακοποιός  του Πόρου Γιάννης Κατακουζηνός. Δεν είναι γνωστό αν ο γράφων είναι ο ίδιος ο Κατακουζηνός, φίλος του ή συγγενής του.
      Ωστόσο το πράγμα δεν αλλάζει. Πρόκειται  για μια μοναδική, αποκλειστική, συναισθηματική μαρτυρία των ημερών εκείνων, που η γραφή της, κοφτή, σύντομη,  με πνεύμα ……φοβισμένης αναμονής, δείχνει πως βίωσαν εκείνες τις στιγμές  όσοι τις έζησαν!
      Η συναισθηματική αυτή  αναφορά, συμφωνεί απόλυτα σε γεγονότα, ώρες με εκείνα που αναφέρουν οι ιστορικές καταγραφές!
 Εμείς  τα....αποκρυπτογραφήσαμε και σας τα παρουσιάζουμε:
Το ημερολόγιο ενός Ποριώτη(;)   Image may be NSFW.
Clik here to view.

Κυριακή 6 Απριλίου 1941. Κατά τας 10 πρωί, ήλθε ο Νάσος για την αδελφή του κι έμαθα ότι προ 4 ωρών μας επετέθη η Γερμανία.
      Δέχομαι το νέο, όχι μόνο ψύχραιμα,  αλλά σαν κάτι τι που περιμένω και αργεί να γίνει. Η αισιοδοξία μου αυτή  δεν αφήνει το Νάσο αδιαμαρτύρητο.  Τας  10.50’ ακούμε  βολή αντιαεροπορικού  και  μετά 10΄ δίδεται δια σειρήνων το σύνθημα συναγερμού. Ηλθαν κιόλα οι Γερμανοί  χωρίς να τους πάρουν χαμπάρι. Πρώτα δύο καταδρομικά Αγγλικά, το Αγιαξ και εν άλλο δεμένα μπρος  στο παλιό Λιμεναρχείο κτυπούν κι ύστερα δίνεται  συναγερμός. Δεν εκτύπησαν. Επήραν φωτογραφίες και έφυγαν. Τας 15  επανελήφθη συναγερμός  χωρίς  επίθεσιν.  Το βράδυ βρίσκομαι   στου Γιώργη την Ταβέρνα με τον Γιαννάκη και τον Γολέμη. Τας 21.30 ακούμε σειρήνες. Φεύγουν. Εγώ σηκώνομαι τελευταίος μ ένα μπουκάλι  κρασί στο χέρι και βγαίνω έξω τραγουδώντας  « Με το χαμόγελο στα χείλη»! Πάμε σπίτι. Σε λιγάκι ακούμε επιδρομή. Γίνεται «Τρομοκρατική». Τα αεροπλάνα κατέρχονται  με κάθετο εφόρμηση, πολυβολούν δαιμονιωδώς πάνω από τις στέγες.  Τα πολυβόλα   κροταλλίζουν  πάνω από τα κεφάλια  μας, κι εμείς  πίνουμε κρασί και βγαίνουμε  έξω γεμάτοι   κέφι. Ρίχνουν βόμβες  βροχή  και   ως  εκ των υστέρων ανεκοινώθη ποντίζουν και νάρκες μαγνητικές στο λιμάνι. Βγαίνω έξω  και βλέπω το λιμάνι  να καίγεται. Φλόγες  ουρανομήκεις  και καπνοί μαύροι  αναθρώσκουν.  Μαθαίνουμε   πως κάποιο βαπόρι επήρε φωτιά. Καθησυχάζω τον κόσμο στο σπίτι  ότι αν έχει μέσα επικίνδυνο  φορτίο θα κόψουν τις πριμάτσες να το ρυμουλκήσουν έξω ή  θα του κατακλύσουν τα κήτη να   βουλιάξη.- Λήγει η επιδρομή  και ανεβαίνουμε   στην ταράτσα  να ιδούμε. Ολο το λιμάνι φαίνεται από τις ανταύγειες τις πυρκαιάς και μαύροι καπνοί σκεπάζουν όλον τον ουρανό.  Διαρκούσης της επιδρομής τραβώ έναν-‘έναν από το καταφύγιο απ το χέρι να τους δείχνω  τις φωτιές πυρκαιάς.
     Πάμε να κοιμηθούμε. Κατά τας 2 μας ξυπνούν υπόκωφοι κρότοι εκρήξεων. Λέγω δεν είναι τίποτε, μικροποσότητες  πυρομαχικών των βαποριών που ανατινάσσονται  και προσπαθώ να κοιμηθώ.
   Ωρα 3. Χωρίς να προηγηθεί τίποτα πάω να πέσω από το κρεβάτι. Το παράθυρο ανοίγει θρυματιζόμενο  με απαίσιο τρίξιμο αλλ αποτόμως, κι ενώ τρομακτικός σεισμός μας συγκλονίζει, και εκκωφαντικός  κρότος χιλιάδων πυροβόλων  συμπυροκροτούντων  δονεί την ατμόσφαιρα,  αποκαλύπτεται  λάμψη διαρκείας εκτυφλωτική  από έναν ουρανό καιόμενο και βρέχοντα  άπειρα χρυσοκόκκινα κομμάτια  αναμένου σίδερου κάθε μεγέθους εν ώ  απ το παράθυρο  μπουκάρει  σίφουνας  αέρος με σκόνη  απ τη γειτονιά ακούονται  φωνές  « Βοήθεια». Το παράθυρο μένει ανοιχτό γιατί ποιος να πάει να το κλείσει κάτω από την βροχή των σιδερικών;
     Σηκώνομαι να το κλείσω. Λείπουν τα πατζούρια τα δεξιά, που κομμάτια βρίσκονται στο δρόμο. Σηκωνόμαστε. Ο κόσμος τρέχει σπίτι μας, άλλοι τραυματισμένοι ζητώντας  βοήθεια. Το ηλεκτρικό  δεν ανάβει, πλέουμε στο σκοτάδι,  μες στα χώματα και τη σκόνη. Αλλοι  λένε πως ήταν ωρολογιακές βόμβες, άλλοι δεν ξέρω τι; Ευρίσκεται η λύσις η πραγματική. Εκρηξη του  πλοίου  με  χιλιάδες  πυρομαχικά και εκρηκτικές ύλες (8.000 τόνοι τροτύλης).
Από το pireas-piraeus.blogspot.grImage may be NSFW.
Clik here to view.

  Τη δεύτερη μέρα όλος ο Πειραιάς  είναι γεμάτος από σπίτια γκρεμισμένα που πάνω τους έπεσαν πελώρια κομμάτια αναμένου σίδερου κι οι  δρόμοι γεμάτοι σιδερικά 200  και πλέον οκάδων το καθένα. Το βίντζι  έχει πέσει πίσω απ΄το Τζάννειο. Η πυροσβεστική υπηρεσία τρέχει δαιμονιωδώς. Οσο να ξημερώσει αγωνία  τρομερή μας συνέχει.
     Κατά τας 5.20 ακολουθεί Δευτέρα έκρηξις μικροτέρας εντάσεως. Εν τω μεταξύ η φωτιά μετεδόθη  σε άλλα  πλοία  στο λιμάνι και καίγονται με μικρές εκρήξεις, Ξημερώνει τέλος κι ο κόσμος  τρομοκρατημένος φεύγει, άλλοι πεζή άλλοι με ότι βρουν  για την Αθήνα. Ο Πειραιάς ερειμώνει τελείως.
Δευτέρα  7 Απριλίου. Είμαστε όλοι  ράκος από τον ψυχικό κλονισμό. Ο κόσμος φεύγει για όπου βρεί. Ο Κορυδαλλός γεμίζει κόσμο στα βουνά και η απελπισία κι ο τρόμος χαρακτηρίζει τα πανικόβλητα πλήθη. Τας 11 δίδεται σύνθημα συναγερμού, χωρίς βομβαρδισμό. Επίσης τας 21.30.   Κατά τις 4  το απόγευμα ομάδες στρατού  με πτυοσκαπάνας μπρος  απ το σπίτι και με αστυνομικούς λαμβάνουν  μέτρα δι επικείμενην έκρηξιν 2.000 οβίδων του άλλου πλοίου  φλεγομενου.  Με ειδοποιούν να φυλαχθούμε.  Καθόμαστε στο καταφύγιο με σφισμένη την καρδιά  ώρες ολόκληρες σαν τον κατάδικο  που περιμένει την εκτέλεσή του. Κατά τας 5 το απόγευμα  σεισμός  μας συγκλονίζει κι ακολουθεί  και δεύτερος. Τέλος  μαθαίνουμε  ότι είναι μαγνητικαί νάρκαι καταστρεφόμεναι. Ακολουθούν πολλές εκρήξεις.
        Την Τρίτη κατεβαίνω να δω το λιμάνι. Η καταστροφή , η ερήμωση  δεν περιγράφεται. Ένα μαγαζί δεν έμεινε. Παντού πυρκαιαί ετελείωσαν το έργο της καταστροφής εκ της εκρήξεως. Πλοία βουλιαγμένα, επιπλέοντα  συντρίμματα, ίχνη  καταστροφής και συμφοράς.
        Εξακολουθούν  συναγερμοί  και  βομβαρδισμοί,  ποντίσεις  ναρκών  στο   λιμάνι, μια  στο Ψυχιατρείο, κι άλλες στην περιοχή Βαγγελίστρας…..
  Την Παρασκευή 11 Απριλίου διαρκεί  ο συνεγερμός από τας 9.15 το βράδυ μέχρι την 1.20, 4 ώρες. 16 κύματα επέδραμαν και το αντιαεροπορικόν πυροβολικόν μαίνεται  καταιγιστικώς. Κατεβαίνουν  χαμηλά και πολυβολούν. Δαιμονιώδης θόρυβος γίνεται. Για 2  φορές ακούμε το απίσιο σύριγμα βομβών   πάνω από τα κεφάλια μας. Επεσαν στο Τελωνείο. Σε λιγάκι επαναλαμβάνεται   συναγερμός  κι έτσι   όλη τη νύκτα  κατάκοποι μένουμε ξύπνιοι. Κοιμόμαστε μισοντυμένοι. Στη γειτονιά μείναμε ολομόναχοι  με τον  Παντουβάνο και  τον Γιαννάκη  που κοιμάται εδώ. Η Θάλεια  έχει μείνει  κι έφυγε κι αυτή. Την νύκτα της  της 12ης  προς 13 Απριλίου που έχουν Μ. Σάββατο, μας αφήκαν να κοιμηθούμε.  Μα  φαίνεται σαν ψέμμα…….»
    Και πράγματι  οι  συναγερμοί, οι επιθέσεις συνεχίστηκαν!
Μια συνήθεια  είναι όλα. Ακόμα και η Κατοχή!
        Δεκάξη  πυκνογραμμένες σελίδες είναι  το ημερολόγιο  ιστορικό ντοκουμέντο  του Ποριώτη που έχουμε στα χέρια μας. Και ο οποίος παρ ότι έπασχε από την καρδιά  του είχε ξεχωριστό κέφι  για ζωή….. Οι πιο  πολλές σελίδες,  αφιερωμένες  στις τιμές των τροφίμων. Ηταν βλέπετε  τα πιο αναγκαία της εποχής.
Συνεχίζει  λοιπόν…
     «Το κάθε τι, το συνηθίζει  κανείς, έτσι δε, συνηθίσαμε ν ακούμε πάνω απ τας κεφάλια μας το δαιμωνιώδες  σφύριγμα των βομβών.- Την νύκτα της 14 προς 15 Απριλίου μας εκράτησαν 6 ώρες  συνεχώς  εν  συναγερμώ για να επαναληφθεί πάλι για τρεις ώρες.= Τας 16 Απριλίου Μ. Τετάρτη, προκειμένου ο Μιχαλόπουλος κι ο Παντουβάνος να φύγουν για  το Μαρούσι, εμείς δε να μείνουμε  ολομόναχοι, ανεβήκαμε στην Αθήνα. Οι συναγερμοί και αι επιδρομαί διαδέχονται αλλήλους, 7-8 ημερησίως. Κατεβαίνω  σχεδόν καθημερινώς στον Πειραιά να δω μήπως με την ερημιά διαρρήξουν το σπίτι.  Από τας 9 π.μ. μέχρι τας 5 μ.μ. έμεινα μέσα στο τραίνο με συνεχείς συναγερμούς. Οσο να ξανάλθη το ρεύμα – δεδομένου ότι όλο το τούνελ  της Ομόνοιας είναι γεμάτο Πειραιώτες που έχουν φύγει, που εκεί κοιμούνται- ξανάρχιζε άλλος.
  Οι Γερμανοί στην Αθήνα  και τον Πειραιά.Πείνα!
      Το Σάββατο του Θωμά τας 3.30 μμ υπήρξε η τελευταία Γερμανική επιδρομή διότι την επομένην (27/4) μπήκαν στην Αθήνα. Την Δευτέρα δε 28/4 ξανακατεβήκαμε  στον Πειραιά  κινδυνεύοντας να μην βρούμε μεταφορικό μέσο διότι όλα επιτάσσονται.
      Την 14 Μαίου αρχίζει η νέα σειρά των Αγγλικών επιδρομών. Τας 30 Μαϊου 8.10 νέα  έκκρηξις  στο Λιμάνι  Βουλγαρικού πλοίου, όχι τόσο   τρομερά όπως η πρώτη.
    Τας 6 Οκτωβρίου  έπεσε στην ταράτσα του σπιτιού μας  πύραυλος (εκκρηκτική βόμβα) διαρκούντος βομβαρδισμού από τους Αγγλους.  Βόμβες έπεσαν στην οδό Περικλέους κοντά μας.
Αρχαί Νοεμβρίου. Η πείνα θεριεύει, η μαύρη αγορά μας έφαγε. Τίποτα δε βρίσκει κανείς  να φάη. Στα ρεστωράν μαγειρεύουν  σκύλους. Το κρέας (ποιος ξεύρει τι είδους) έφτασε τας 850 την οκά. Το αλεύρι 62.000  ένα τσουβάλι. Τα φασόλια 1.000. Το Λάδι 1.400. Ο κόσμος μαγειρεύει κυδώνια, μήλα, κάστανα, φύλλα από  κουνουπίδι 120 την οκά, και φύλλα παντζαριών. Κολοκύθια 140. Αυγά 75 έκαστον, η διανομή τροφίμων δεν γίνεται. Το ψωμί το εκατέβασαν 100 δράμια, 80,50,50,40,30 και μερικές μέρες κατά σειράν δεν δίνουν καθόλου.- Χειμώνας έρχεται και  ζέστη δεν υπάρχει. Τα ξύλα 18 η οκά, κάρβουνα 60 και δεν υπάρχουν. Το ηλεκτρικό μας  περιόρισαν ως 3 κιλοβάτ μηνιαίως.Image may be NSFW.
Clik here to view.

 Χριστούγεννα 1941. Η κατάστασις  χειροτερεύει  καθημερινώς. Διανομή τροφίμων ως εξής. Από τον Απρίλιο είχαν να διανείμουν λάδι, τώρα δε θα δώσουν 25 δράμια (62,5 γραμμάρια,  1 δράμι = 2,5 γραμμάρια) κατ άτομον. Από τον  Οκτώβριον μας διένειμαν τώρα 100 δράμια όσπρια του“KURTULUS” κατ άτομον. (το  “KURTULUS” ήταν τουρκικό φορτηγό πλοίο  το οποίο κατά τη διάρκεια του Β'Παγκοσμίου πολέμου χρησιμοποιήθηκε για την μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας). Κι 100 δράμια σταφίδα. Εξω  δε βρίσκει κανείς τίποτα να αγοράσει. Μου έστειλαν από την Υδρα κρομμύδια. Εδώ το κρέας το βρίσκεις 2.000.- Τα αυγά 200 έκαστον, η σταφίδα και τα σύκα 600. Τα κρομμύδια 400, το καλαμπόκι  1.000, το σιτάρι 1.800, το κουνουπίδι 280-320, τα φασόλια κλπ 1.800-2.000. Το τραμ το περιόρισαν αρχικώς 8-2 να κυκλοφορούν. Τώρα δε το σταμάτησαν εντελώς.=
      Από τας 14 Ιανουαρίου 1942 άρχισε να λειτουργεί συσσίτιον του Δικ. Συλλόγου. Φασουλάδα και πατάτες δύο φορές. Η μερίς 40 δραχμές, αλλά μόνο 1 και ανά μία για τα κάτω των 12  ετών παιδιά. Επίσης μας διένειμαν και 5 οκάδες σταφίδα προς 120.
     Τας 22  Ιανουαρίου  ανηγγέλθη ότι  το   “KURTULUS” προσήραξε και εβυθίσθη. Τραμ ούτε λόγος να γίνεται. Τα τηλέφωνα  κι αυτά λειτουργούν 7-18, όσες ώρες δηλαδή  το ηλεκτρικό φως είναι κομένο.
     Αι τιμαί τροφίμων αι αυταί. Ελιες 400, το μαλακό ψωμί των 70 δραμιών 850 δραχμές  η μαρίδα 1.800. Τα σκόρδα 40 έκαστον. Ψωμί πότε δίνουν 30-40 δράμια (75-100 γραμμάρια),  πότε 50  και πότε τίποτα.
Δεν υπάρχουν  ούτε φέρετρα!
    Το τέλος Ιανουαρίου μερικές ημέρες έδωσαν μπομπότα σκέτη (αλεύρι από καλαμπόκι) στη φόρμα σαν μολύβι από 40 δράμια. Αι τιμαί των τροφίμων  αι αυταί. Ολόκληρος ο Ιανουάριος χωρίς τραμ, ο κόσμος έχει ξεθεωθεί στο περπάτημα. Ποδηλάται κουβαλούν από πίσω και τις γυναίκες τους. Ελιές 400 η οκά. Μπάμιες 650 το κουτί. Οι σαρδέλλες οι  παστές (σαζάνια) 15-20 δραχμές  εκάστη .Το κρασί 160 η οκά και…όλο νεράκι. Πάστες στου   Ζαχαράτου 130 εκάστη.
   Πεθαίνει ο κόσμος και δεν  υπάρχουν ούτε… φέρετρα. Κι αυτά νοικιάζονται. Τους κουβαλάν πάνω σε καροτσάκια τυλιγμένους σε λινάτσες ή κουβέρτες. Ένα ταξί για το νεκροταφείο  παίρνει 6.500 χρ. Κατηργήθησαν και παπάδες κλπ
Πληροφόρηση, περιγραφή   έκφραση συναισθημάτων, σαρκασμός!  
      Πληροφόρηση, περιγραφή  καταστάσεων, ανέχεια, φτώχεια, πείνα, έκφραση συναισθημάτων, σαρκασμός,  απογοήτευση, ελπίδα για το μέλλον, όλα μαζί στο ημελόγιο του  Ποριώτη. Που συνεχίζει:
Γλέντι με ελιές και κρεμμύδια:
      ……Μέσα Φεβρουαρίου 1942. Τα Ιταλικά ψωμάκια έφθασαν  στις 600. Τα αυγά 250. Το κρασί 200. Το λάδι 2.000, το σιτάρι 1.800, τα μαυρομάτικα  1.500.Για τραμ ούτε λόγος να γίνεται. Ψωμί  μας δίνουν από 30 δράμια (75 γραμμάρια), αφού μας αφήκαν  6 μέρες  χωρίς. Την τελευταία αποκρηά γυρίζουμε με τον Γιάννακη και τον Καπετανίδη να βρούμε κάπου μια ταβέρνα να έχη κρασί για να γλεντήσουμε έχοντας εξαιρετικά μαζί στην τσέπη μας  2 κρομμυδάκια και 8-10 ελιές …..
   …….Μέσα Ιουνίου 1942 . Ευρίσκει κανείς  σχεδόν απ όλα, αλλά καθημέρα   αι  τιμαί αυξάνουν. Παντζάρια  300, πατάτες 1.400, χταπόδια  φρέσκα 3.600, ψωμί γερμανικό 3.800, αγγούρια έκαστο 300, φασολάκια ακριβότερα από πρώτα……
 …….Να ξανοιχτεί κανείς  στην ταβέρνα αλλοίμονο.    Με  τον  Μολοχάδη  επληρώσαμε ρεφενέ (4) 35.000 δραχ…….
….. 8  Νοεμβρίου 1942. Θεωρητικώς και μόνον  κατά φήμην παρατηρείται υποτίμησις  εις  όλα, παρακολουθούντα  το λάδι,  διότι   ο Κάβερης πωλεί λάδι προς 17.000. άλλοι δε προς 15.500. Λέγεται ότι φασόλια από 14.000, επωλήθησαν 6.000. Εν  τούτοις  ελιές έχουν 8.000, τα σιγάρα 2.000  το πακέτο, το κρασί 2.800-3.000, τα σπίρτα 500…..
http://www.koutouzis.gr
Πίσω στα παλιά  

Viewing all articles
Browse latest Browse all 7971

Trending Articles



<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>