Πολλοί φίλοι μας , μας ρωτάνε κατά καιρούς , αν..” στέρεψε “ η όποια , λιγοστή , έμπνευση και αν συνεχίζω να γράφω ποιήματα , και βέβαια φίλοι μου συνεχίζω να γράφω , όταν μπορώ και έχω κάποια ερεθίσματα , και δεν σας κρύβω πως υπάρχει έτοιμο υλικό όχι για μία αλλά για δύο , τουλάχιστον συλλογές , αλλά το πράγμα ..” κολλάει “ στην ..έγκριση της Μέρκελ , γιατί έτσι ΄όπως έχουμε καταντήσει , πρέπει να “ ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΞΟΔΕΨΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΧΡΉΜΑΤΑ , ΑΦΉΣΤΕ ΠΟΥ ΤΑ ΧΡΉΜΑΤΑ ΤΏΡΑ ΕΙΝΑΙ ΣΠΆΝΙΟ ΕΙΔΟΣ …
Ελπίζουμε πάντως σύντομα να κυκλοφορήσει η δεύτερη συλλογή μας , με τίτλο ( προς το παρόν τουλάχιστον ) “ ΜΙΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ “, που θα περιλαμβάνει ανέκδοτα ποιήματα , παλιότερα , αλλά και νέα που γράφτηκαν , μετά την προηγούμενη συλλογή που κυκλοφόρησε το 2010 .
Τον τίτλο στη συλλογή τον δώσαμε από ένα ομότιτλο ποίημα το : ΜιΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ “ , που έχει μια περίεργη ιστορία και μάλιστα πολύ σημαντική για μένα , γράφτηκε μέσα στο Αττικό Νοσοκομείο , τις μέρες που γίνονταν οι τελευταίες εξετάσεις για να προχωρήσουμε στην εγχείρηση ανοικτής καρδιάς , που μάλιστα είχε εξαιρετικά μεγάλο ρίσκο..
Την παραμονή λοιπόν της επέμβασης , όπως ήταν φυσικό δεν είχα ύπνο , και όπως ήμουνα μόνος στο δωμάτιο , πήρα το στυλό και το..μπλοκάκι μου και τις πρώτες πρωινές ώρες , 2-3 δεν θυμάμαι ακριβώς , πήγα σε ένα σαλονάκι που υπήρχε κοντά στο δωμάτιό μου , ο καιρός ήταν υπέροχος , Μάϊος βλέπεις , και κάθισα και έγραφα , οπότε καταφθάνει η προϊσταμένη και νε έβαλε..πόστα , το πρωί εγχειρίζεσαι κ. Καψάλη και..χαζοξενυχτάς ; κλπ..κλπ της εξήγησα πως δεν είχα ύπνο αλλά εκείνη επέμενε να πάω στο δωμάτιο ..την καθησύχασα και έφυγε και έμεινα λίγο ακόμα και συνέχισα ..
Δεν μπορώ να σας πω , πόσες και ποιές σκέψεις περνούσαν διαρκώς απ’ το μυαλό μου , και όλες , στριφογυρνούσαν γύρω απ’ τα καθημερινά μας ταξίδια , που δεν ξέρουμε που θα μας πάνε , έτσι λοιπόν γράφτηκε , και από μόνο του , με οδήγησε , σε μια άλλη εκδοχή της γνωστής Ιθάκης , και τελικά , απ’ ‘ο,τι μου έλεγαν αλλά και μου λένε βγήκε πολύ καλό , θα πρέπει εδώ να σας πω , πως το ποίημα αυτό , διδάχτηκε στο Λύκειο Γρανίτσας Ευρυτανίας στην ώρα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας , σε μια δειγματική συγκριτική διδασκαλία με την περίφημη και πασίγνωστη “ ΙΘΑΚΗ “ του Καβάφη , παρακάτω δημοσιεύω όλη την εργασία των παιδιών και των καθηγητριών του σχολείου , έτσι για την ιστορία ..
Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία των “ Μικρών ταξιδιών “, και όπως καταλαβαίνετε , αυτό που λένε πως , πίσω από κάθε ποίημα και κάθε ..τραγούδι , κρύβεται πάντα μια..ιστορία ..είναι απολύτως..αληθινό ...Κ.Κ-
**************
ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Κωνσταντίνου Καβάφη: «Ιθάκη» - Κώστα Καψάλη: «Μικρά Ταξίδια»
Συγκριτική Προσέγγιση των δύο ποιημάτων από τους μαθητές και τις μαθήτριες του Γυμνασίου - Λυκειακών Τάξεων Γενικού Λυκείου Γρανίτσας υπό την καθοδήγηση της φιλολόγου κας Αντιγόνης Γιώτα
ΙΘΑΚΗ
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.
Κωνσταντίνος Καβάφης
ΜΙΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ
Κάθε καινούργια μέρα , π’ ανατέλλει στη ζωή ,
σαν ένα άγνωστο , μικρό ταξίδι , λες , πως..μοιάζει ,
χωρίς συγκεκριμένο προορισμό και διαδρομή ,
που ένα πέπλο ολόλευκο , θαρρείς , πως το σκεπάζει .
* *
Του μυστηρίου αυτού , η πρωτόγνωρη ομορφιά ,
του άγνωστου η γοητεία , που το νου σου σαγηνεύει ,
καθημερνά , καινούριους χτύπους δίνει στην καρδιά ,
και της ψυχής , κάθε καινούργιο πόθο..γαληνεύει..
* *
Άμποτε , να ‘ν’ των ταξιδιών σου , πάντα αίσιοι οι καιροί ,
Κύκλωπες , μα και Λαιστρυγόνες να μην ανταμώσεις ,
ποτέ , στης μάγισσας της Κίρκης , να μη φτάσεις το νησί ,
την ομορφιά την άγνωρη , του ταξιδιού ολόκληρη να νοιώσεις .
* *
Τις Μοίρες τις καλές , να ‘χεις μαζί σου , και η τύχη καλή ,
του γυρισμού , το μακρινό το δρόμο , πάντα να σου δείχνει ,
κι’ αν σε κακοκαιριές , κάποτε , πέσει το μικρό σου το σκαρί ,
μη ξεχαστείς , μη πλανευτείς , άφηνε πάντα τα δικά σου ίχνη ..
* *
Μη γελαστείς , πως στη ζωή θα βρεις ταξίδια … μαγικά ,
τόπους πρωτόγνωρους , κι’ αλλιώτικους ανθρώπους ,
σαν θα γυρίζεις πίσω , όλα θα σου φαίνονται απλά..καθημερνά ,
θα νοιώθεις , πως δεν έφυγες ποτέ απ’ τους δικούς σου τόπους ..
* *
Μ’ αν κάποτε , του νόστου σου η τύχη .. σβήσει και χαθείς ,
σε κάποιου ταξιδιού σου , τις ατέλειωτες , γλυκές περιπλανήσεις ,
μη μετανιώσεις , μη..δακρύσεις , και μη…παραπονεθείς ,
στάθηκες τυχερός , με όσα στη ζωή σου μπόρεσες να..ζήσεις … Κ.-
Κώστας Καψάλης
ΑΝΑΛΥΣΗ:
Συγκρίνοντας τα δύο ποιήματα οι μαθητές επεσήμαναν πως για τον Καψάλη κάθε καινούργια μέρα αποτελεί ένα νέο ξεκίνημα, ένα μικρό ταξίδι προς το άγνωστο, χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, σε αντίθεση με τον Καβάφη όπου ο προορισμός δηλώνεται εξαρχής ως Ιθάκη, παραπέμποντας έτσι στην Ιθάκη του ομηρικού Οδυσσέα.
Το στοιχείο του μυστηρίου ενυπάρχει στο ποίημα, η γοητεία του άγνωστου γονιμοποιεί τη φαντασία, δημιουργώντας εγρήγορση, καθώς κάθε πόθος που πραγματώνεται οδηγεί σε αυτή.
Τα εμπόδια της ζωής, κοινά και στους δύο, παραπέμπουν έντονα στο παραμυθικό στοιχείο, κινητοποιώντας ψυχικά και πνευματικά τον άνθρωπο, ώστε να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες της ζωής και να ενδυναμωθεί, βγαίνοντας αλώβητος από αυτές.
Κοινό στοιχείο και στα δύο ποιήματα αποτελεί η προτροπή προς τον μοναχικό ταξιδευτή να μην παρασυρθεί, να μην πλανευτεί από τους πειρασμούς και τις ηδονές που θα συναντήσει, έχοντας ως απώτερο στόχο το γυρισμό .Επισημαίνεται ότι δεν πρέπει να υιοθετηθεί η φιλοσοφία της ήσσονος προσπάθειας, αλλά αντίθετα του διαρκούς αγώνα, που θα οδηγήσει στην κατάκτηση του στόχου και θα σφυρηλατήσει μια πολυσχιδή προσωπικότητα.
Αν σε κάποιο ταξίδι αποπροσανατολιστεί ο ταξιδευτής, να μη μετανοιώσει, να μην παραπονεθεί, γιατί το ίδιο το ταξίδι του προσέφερε εμπειρίες, ψυχικό πλούτο, δύναμη, στοιχεία τα οποία συντελούν στην απόκτηση ποιότητας ζωής και πνευματικής ανέλιξης.
Κοινά στοιχεία στα δύο ποιήματα είναι:
α. Το παραμυθικό στοιχείο
β Ο μοναχικός ταξιδευτής
γ. Το θαλάσσιο ταξίδι
δ. Το αισιόδοξο και ελπιδοφόρο μήνυμα
ε. Η χρήση β΄ ενικού προσώπου
στ. Οι πειρασμοί, τα εμπόδια ,τα οφέλη
ζ. Οι προτροπές για το ταξίδι
η. Αποτελούν και τα δύο διδακτικά ποιήματα
θ.Χρήση ευχετικής υποτακτικής
Διαφορές:
α. Στον Καψάλη δεν υπάρχει συγκεκριμένος προορισμός, όπως η Ιθάκη στον Καβάφη
β. Στον Καψάλη η ομοιοκαταληξία είναι πλεκτή και υπάρχουν στροφικές ενότητες, ενώ στον Καβάφη υπάρχει πεζολογία.
Στη διαθεματική διδασκαλία συμμετείχαν οι μαθητές:
- Αθανασίου Αλίκη
- Αλέστα Αγγελική
- Βελτίστας Παναγιώτης
- Γεωργαλής Κωνσταντίνος
- Ζαχαράκης Λάμπρος
- Καρδαμπίκης Σωτήριος
- Καυκούλα Βιργινία
- Κουρλού Αποστολία
- Κωστή Χρυσούλα
- Κώτσιας Παναγιώτης
- Σιαλμάς Παναγιώτης
- Σιλεβίστας Χρήστος
Καλό σας ξημέρωμα
www.lidoriki.com