Απ’ το βιβλίο “ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ “ του Χάρη Σταματίου
Στα τέλη του προπερασμένου αιώνα κυκλοφόρησε στην πρωτεύουσα και η “Εφημερίς των Υπηρετριών “.
Το μυστικό της εκδόσεως της εφημερίδος αυτής θα σας το ειπούμε στο τέλος του άρθρου αυτού . Επί του παρόντος θα σας περιγράψουμε την εφημερίδα : Στην πρώτη σελίδα , υπό την προμετωπίδα , αναφέρεται ως διευθύντρια και αρχισυντάκτης η Μαριγώ Καρμάδου .
Στην πρώτη σελίδα επίσης , επάνω απ’ το κύριο άρθρο υπάρχει μια ακαλαίσθητη ξυλογραφία . Παριστάνει μια υπηρέτρια με τσεμπέρι . Είναι η διευθύντρια κυρία Μαριγώ Καρμάδου . Πρόκειται περί του τύπου της υπηρετρίας της εποχής .
Το κύριο άρθρο φέρει τον τίτλο “ Αι σκέψεις μας “, εις αυτό η κ . Μαριγώ εκθέτει ενυπογράφως τις σκέψεις και τας γνώμας της περί της θέσεως των υπηρετριών εν τη κοινωνία των αναγκών των , των βλέψεών των , των συμφερόντων και των ονείρων των .
Μη δυνάμενος ν’ αποφύγω τον πειρασμόν , θ’ αντιγράψω εδώ μερικάς περιόδους από το άρθρον της κ. Καρμάδου : “ Η θέσις των παρ’ ημίν υπηρετριών , γράφει , κατά τα τελευταία ιδίως έτη , σφόδρα κατέπεσε , κινδυνεύουσα μάλιστα εντελώς να καταστραφεί .
Η ΑΙΤΙΑ
“ Ημείς την λυπηράν ταύτη κατάστασιν αποδίδομεν εις τον καταπληκτικώς αυξηθέντα των εξ’ Άνδρου κατ’ έτος ερχομένων νέων υπηρετριών και την εκ της αυξήσεως ταύτης επελθούσαν ελάττωσιν των μισθών . Όταν μια υπηρέτρια λαμβάνει μόνον 20 ή έστω και 30 δραχμάς κατά μήνα , δεν δύναται να εκτελεί ευόρκως τα καθήκοντά της . Εάν μεν είναι καμαριέρα , θα σκουπίζει ατελώς , εάν είναι μαγείρισσα θα καίει τα φαγητά , εάν τέλος είναι νταντά , θα αφήνει το παιδί να σπαράζει εις τα κλάματα και αυτή θα επιδίδεται εις άλλας εργασίας “.
Προτείνει λοιπόν , πιο κάτω η κ. Μαριγώ Καρμάδου τας εξής “ αναγκαίας μεταρρυθμίσεις “ :
“ Ν’ αυξηθεί ο μισθός εις 50 φράγκα μηνιαίως . Να δίδεται δις της εβδομάδος , άδεια εις τας υπηρετρίας υπό των κυριών των , να εξέρχονται εις την πόλιν , όπου συναντώσαι συγγενείς των να διασκεδάζωσι μετ’ αυτών και ούτως επανέρχονται εις την οικίαν πλήρεις νέας ζωής , προθυμότεραι δια την επίπονον εργασίαν των “.
* * *
Πηδώμεν τώρα στην δευτέραν σελίδα . Η ύλη , τα περιεχόμενα της εφημερίδος είναι άφθονα , ενδιαφέροντα , απολαυστικά .
Υπό τον τίτλον :
“ ΤΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ , ΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΜΑΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ “
Διαβάζουμε τας εξής αξιολόγους και σπουδαίας δηλώσεις :
“ Επειδή εις όλα μας σκοπεύομεν να είμεθα με ανοικτήν την πεποίθησιν , δηλούμεν οριστικώς ότι ανήκομεν εισ το κόμμα του κυρίου Τρικούπη , διότι απεδείχθει ικανός πολιτικός . Ο κύριος Δηληγιάννης εκτός της ανηκούστου βλάβης , την οποίαν μας επροξένησε , οδηγήσας όλον τον στρατόν εις τα σύνορα εν μέσω χειμώνι κατά αείμνηστον εκείνην εποχήν της επιστρατείας , εκτός λέγομεν της βλάβης ταύτης , μας φαίνεται εντελώς ΑΝΙΚΑΝΟΣ προς πηδαλιούχησιν της πολιτείας . Αυτή είναι η πεποίθησίς μας . Την λέγομεν φανερά “.
* * *
Η “ Εφημερίς των υπηρετριών “ έχει και τας ειδήσεις της , ειδήσεις φυσικά επαγγελματικάς , που ενδιαφέρουν κυρίως τον υπηρετριόκοσμον : Απολαύσατε :
“ Η υπηρέτρια του εν Σύρω ειρηνοδίκου Υπερφαλαγγίων απέκτησε θυγάτριον ..καίτοι προ 4 ετών χωρισθείσα από του συζύγου της ! “
Επίσης , απ τον τιτλοφόρον “ Χρονικά Υπηρετριών “ αντιγράφουμε :
“ Ειδοποιούμεν τους λιμοκοντόρους , οίτινες ενασμενίζονται να μας παίρνουν από πίσω , ότι πρέπει να παύσωσι πλέον , διότι συνεστήσαμεν επιτροπήν 7 στρατιωτών , εκ των διαφόρων σωμάτων υπό την αρχηγίαν λοχίου των ευζώνων , ήτις επιτροπή ανέλαβε να δέρει ανηλεώς πάντα κατά υπηρετριών παρεκτρεπόμενον λιμοκοντόρον “.
Δυστυχώς ο αποψινός χρόνος δεν είναι αρκετός για να περιγραφεί η περίεργη αυτή εφημερίδα του Αθηναϊκού υπηρετριόκοσμου , γι΄αυτό …
Η “ Εφημερίς των Υπηρετριών “ κυκλοφόρησε εις ένα και μόνον φύλλον ! Γιατί ; Μήπως δε συγκίνησε τα δουλικά της πρωτευούσης ; Μήπως δεν διαβάστηκε ; Ήσαν τότε οι υπηρέτριες αναλφάβητες ; Τίποτα απ’ όλα αυτά . Η εφημερίδα πουλήθηκε αγρίως . Απλήστως διαβάστηκε . Δεν είδε όμως το αττικόν φως άλλο της φύλλο , για λόγους τους οποίους θα εξηγήσουμε στο τέλος της συνεχείας του παρόντος σημειώματος .
Και τώρα ας σταχυολογήσουμε τα πιο χαρακτηριστικά εκ των περιεχομένων της εφημεριδούλας αυτής .
Από τη β’ σελίδα αλιεύουμε το παρακάτω τιτλοφοράκι :
ΑΙ ΥΠΗΡΕΤΡΙΑΙ ΕΝ ΤΗ ΒΟΥΛΗ
Ευχαρίστως μανθάνομεν ότι η Κυβέρνησις , κατιδούσα την ανάγκην της παρουσίας των υπηρετριών εν ταις συνεδριάσι της Βουλής , ώρισε δι’ αυτάς θεωρείον παράπλευρον του των διπλωματών . Ευχαριστούμε την Κυβέρνησιν δια την ευγενή αυτής μέριμναν υπέρ ημών και χαίρομεν , διότι μας έθεσαν πλησίον των κ.κ. Διπλωματών , οίτινες τοσαύτως αείποτε μας παρέχουσι συμπαθείας .
Φυσικά και πρόκειται περί αρλούμπας ή ενδομύχου πόθου . Γιατί ασφαλώς , παρά τα χάλια του Κοινοβουλίου , καμία Κυβέρνησις δεν θα έβαζε πλάϊ - πλάϊ στη Βουλή τα δουλικά με τους κ.κ. διπλωμάτας .
* * *
Αλλά και για τις παραμάνες ενδιαφερόταν το όργανο αυτό του υπηρετόκοσμου . Γιατί όχι ; Δεν έχουν ψυχή οι καϋμένες οι παραμάνες ; Δεν ήσαν κι’ αυτές “ καταδυναστευόμεναι “ ; Δε βρισκόντουσαν σε ξένα χέρια ; Δεν επρόσφεραν υπηρετούσαι τους κυρίους των και το αίμα τους και το γάλα τους ;
Ιδού λοιπόν , ένα σχετικό με τις παραμάνες τιτλοφοράκι :
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ
Παραμάνα με γάλα αφθονώτατον , ( έχει τόσο πολύ , ώστε το πωλεί προς 2 δραχμάς την οκά ) , ζητεί μωρόν δια να θηλάζει .
* * *
Εν Κυπαρυσσία , αι υπηρέτριαι διωργάνωσαν διαδήλωσιν κατά του δημάρχου , διότι ούτος κακομεταχειρίζετο την παρ’ αυτώ υπηρετούσαν παραμάναν !
* * *
Και ποίημα όμως για τις παραμάνες δημοσιεύεται στο πρώτο και τελευταίο φύλλο της “ Εφημερίδος των Υπηρετριών “.
Τους στίχους του ποιήματος δεν τους έχει γράψει υπηρέτρια ..θεραπεύουσα συν τοις άλλοις και τας..Μούσας . Το έχουν πάρει δανεικό από την συλλογήν του αειμνήστου Σουρή .
Ιδού το σχετικόν κείμενον :
ΟΙ ΠΑΡΑΜΑΝΕΣ
Το κατωτέρω ωραίον ποίημα λαμβάνομεν εκ του τετάρτου τόμου των ποιημάτων του προσφιλούς μας κυρίου Σουρή . Εάν θέλετε κύριε Σουρή , να συνεργάζεσθε εις την “ Εφημερίδα των Υπηρετριών “ , περάστε από το γραφείον μας δια τας περαιτέρω συνεννοήσεις ..
Ψηλός περιβολάρης
όλος δροσιά και χάρις
με δυο κοντές νταρντάνες
και νέες παραμάνες
εργολαβεί με γλύκα
και τις τρατάρει σύκα .
* *
Κοντά ο γάϊδαρός του
ψαρής αρσενικός
και ως ο κύριός του
πολύ ερωτικός ,
το κόρτε ο καϋμένος
κυττάζει φορτωμένος .
Ο κύριος τον δέρνει ,
αλλά δεν παύει η γρίνια ,
και τέλος δρόμο παίρνει
και ρίχνει τα κοφίνια .
* *
Και μεσ’ σ’αυτή τη φούρια
οι δύο παραμένες
σουφρώνουν δυο αγγούρια
και λίγες μελιτζάνες .
Δεν ξέρουμε αν ο μακαρίτης ο Σουρής πέρασε απ’ τα γραφεία της εφημερίδος για τα περαιτέρω . Πάντως προσέφερε κι’ αυτός τον “ οβολόν “ του για να εκδοθεί το φύλλον ευπρόσωπον .
Καλό σας απόγευμα , να είστε όλοι καλά ……Κ.Κ.-
www.lidoriki.com